2.2.6 Een kamerreglement opstellen, eventueel met verhuurvergunning1
Via een gemeentelijk kamerreglement kan de gemeente bijkomende lokale veiligheids- en kwaliteitsvereisten opleggen aan bestaande kamers. Wonen in Vlaanderen begeleidt de gemeenten die een kamerreglement willen uitwerken.
Opmerking
Een kamerreglement is een adviesplichtig reglement. U moet voor de goedkeuring door de gemeenteraad het ontwerpreglement ter advies voorleggen aan Wonen in Vlaanderen (woningkwaliteit.centraal@vlaanderen.be). Vanaf 9 juni 2023 vervalt de goedkeuring door de minister.
Aandachtspunten bij het opstellen van een kamerreglement
Definities
Het is niet verboden om in het kamerreglement afwijkende definities te hanteren. Maar het risico is wel dat ze niet meer volledig overeenstemmen met de Vlaamse regelgeving, wat op termijn voor moeilijkheden kan zorgen.
Ook het letterlijk overnemen van Vlaamse definities is niet wenselijk omdat de Vlaamse regelgeving kan wijzigen. U verwijst dus best gewoon naar de definities uit het decreet en het uitvoeringsbesluit zonder ze expliciet op te nemen.
Het gebruik van vage bepalingen of procedures is in strijd met de behoefte aan rechtszekerheid. Daarom maakt u best gebruik van duidelijke en controleerbare regels.
Strengere veiligheids- en woningkwaliteitsvereisten
De gemeente kan geen bepalingen opnemen die de privacy van bewoners schenden. Ze kan dus bijvoorbeeld niet bepalen dat de verhuurder altijd een sleutel moet hebben van de woning van de huurder en zich op elk ogenblik toegang tot de woning mag verschaffen. Ook een bewijs van goed gedrag en zeden vragen aan de uitbater is geen kwaliteitsnorm voor een kamer maar een kwaliteitsnorm voor een verhuurder. Dat valt buiten de bevoegdheid die de Vlaamse Codex Wonen aan de gemeente geeft. Hetzelfde geldt voor een verplichting om besmettelijke ziekten te melden: dat is geen kwaliteitsnorm voor kamers.
Het opleggen van strengere kwaliteitsvereisten voor kamers beperken tot een welbepaald ‘type’ bewoner raden we af. Hier speelt het principe van de gelijke behandeling. Waarom zou men voor een bepaalde categorie van bewoners strengere normen willen hebben en voor andere categorieën van bewoners niet? Dat is dus moeilijk te verantwoorden. Dat men extra aandacht wil besteden aan bepaalde categorieën van bewoners, zoals bijvoorbeeld seizoenarbeiders, omdat zij vaker het slachtoffer zijn van misbruiken is wel een goed idee. Maar dan opteert u beter voor het verplicht stellen van het CA voor die kamers.
Veel ontwerpen van reglementen bevatten brandveiligheidsnormen. Dat is zeker zinvol, het vormt vaak een belangrijk onderdeel van kamerreglementen. De gemeente baseert zich daarvoor op de expertise van de brandweer. Wonen in Vlaanderen kan daarbij enkel nagaan of er geen tegenspraak is met de regelgeving inzake woningkwaliteit.
Let op met bepalingen voor het aantal plaatsen voor fietsen. Het is eenvoudiger dat te bepalen op basis van het aantal kamers dan op basis van het aantal bewoners.
De verhuurvergunning
De gemeente kan in een kamerreglement regels opstellen over een gemeentelijke verhuurvergunning, maar niet over de afgifte of intrekking van een conformiteitsattest.
De Vlaamse Codex Wonen bepaalt dat de gemeenteraad het verhuren, te huur of ter beschikking stellen van kamers bij verordening kan koppelen aan een voorafgaande vergunning, met het oog op de naleving van de strengere gemeentelijke normen voor kamers. Een CA kan enkel gaan over conformiteit met de gewestelijke normen. Als de gemeente ook de strengere eigen normen voor kamers wil laten naleven kan ze dus een verhuurvergunning verplichten waarin bijvoorbeeld staat dat men een conformiteitsattest moet hebben voor de gewestelijke normen en de kamers ook moeten voldoen aan de strengere normen. De afgifte van een verhuurvergunning kan gekoppeld worden aan voorwaarden, zoals het verplichte conformiteitsattest, maar de verhuurvergunning kan geen bijkomende voorwaarden opleggen voor de afgifte van een conformiteitsattest. De procedure voor een verhuurvergunning moet dus gescheiden blijven van de voorschriften voor het conformiteitsattest om bevoegdheidsoverschrijding te vermijden. De gemeente is niet bevoegd om iets te wijzigen aan de procedure van het conformiteitsattest en kan de voorwaarden voor het verkrijgen van een CA niet uitbreiden omdat dat gewestelijke materie is.
Het is wel een goed idee om de verhuurvergunning te koppelen aan het conformiteitsattest, als dat er nog niet is. De gemeente kan dan eerst de procedure tot aflevering van een conformiteitsattest opstarten en in het reglement voorzien dat de procedure voor de verhuurvergunning pas begint te lopen nadat er een conformiteitsattest is.
Beroepsmogelijkheden in het kamerreglement
De gemeente is niet bevoegd om de bestendige deputatie als beroepsinstantie aan te wijzen in het kamerreglement. Ze moet de burger wel informeren over de mogelijkheden van het algemeen administratief toezicht (www.vlaanderen.be/lokaal-bestuur/klachten-tegen-lokale-besturen/klachtenprocedure) en de mogelijkheden van beroep bij de Raad van State.
Een klacht bij de toezichthoudende overheid stuit de termijn om beroep in te dienen bij de Raad van State. De voorwaarde is wel dat de burger de klacht tijdig indient bij de toezichthoudende overheid. De stuiting duurt tot de toezichthoudende overheid de burger op de hoogte brengt van het resultaat van het onderzoek. Dat betekent dat vanaf dat moment een nieuwe termijn begint te lopen om beroep in te dienen bij de Raad van State.