5.1.4 Gevolgen voor de huurder-bewoner
Ook voor de bewoner van de woning heeft een besluit tot ongeschikt-, of ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring gevolgen. Op basis van zo’n besluit kan de huurder bij de vrederechter een verminderde huurprijs afdwingen, een deel van de huurgelden terugvorderen of de ontbinding van de huurovereenkomst vragen.
Opmerking:
De huurovereenkomst stopt niet automatisch door een besluit tot ongeschikt-, of ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring. Behalve in de situatie waarin de woning volledig is tenietgegaan door overmacht (vb. door brand), moet de huurder naar de vrederechter voor een ontbinding van het huurcontract. De huurder kan het huurcontract ook in onderling overleg met de verhuurder beëindigen.
Uithuiszetting en verzegeling
Als de burgemeester heeft geoordeeld dat de woning niet meer kan worden bewoond, is het aangewezen dat de bewoner de woning verlaat en (eventueel tijdelijk) verhuist naar een andere woning. Zoals hoger toegelicht heeft de bewoner niet altijd recht op voorrang voor sociale huisvesting of op een tegemoetkoming in de huurprijs. Het is belangrijk om de bewoners daarover goed te informeren en indien nodig te begeleiden.
Als de bewoners/huurders niet willen verhuizen kan de burgemeester overgaan tot een verplichte uithuiszetting en de verzegeling van de woning (enkel bij een besluit op basis van artikel 135 NGW of in het kader van de strafrechtelijke procedure verzegeling ) (zie Verzegeling).
De verzegeling betekent dat de woning niet meer toegankelijk is wat de facto met zich meebrengt dat een bewoner (al dan niet eigenaar) uit de woning wordt gezet. De beslissing tot verzegeling moet gemotiveerd worden en brengt in hoofde van de burgemeester een herhuisvestingsverplichting met zich mee.
De verhuurder, de volle eigenaar, de houder van het recht van opstal of erfpacht, de vruchtgebruiker of de bewoner kunnen tegen de verzegeling beroep instellen bij de Vlaamse Regering binnen een termijn van tien dagen nadat de verzegeling aan hen werd bekendgemaakt. Dat beroep werkt niet opschortend.
De doorbreking van de verzegeling wordt gelijkgesteld met een misdrijf in de zin van artikel 283 tot en met 288 van het Strafwetboek”. U kunt de zegelverbreking dus aangeven bij de politie voor strafrechtelijke vervolging.
Kans op versnelde toewijzing sociale huur en huurpremie
In sommige situaties en onder bepaalde voorwaarden kan een huurder/bewoner van een onbewoonbare woning in aanmerking komen voor een huurpremie of kans krijgen op een versnelde toewijzing van een sociale huurwoning (zie Voorrang bij de toewijzing van een sociale huurwoning en Recht op een tegemoetkoming in de huurprijs)
Recupereren herhuisvestingskosten
Als de burgemeester beslist om de herhuisvestingskosten te verhalen op de verhuurder (zie 5.4.2 herhuisvestingskosten recupereren), dan kan hij de verhuurder ook laten tussenkomen in de installatiekosten en de huurkosten van het eerste jaar.
Gevolgen bij overbewoning
Een besluit tot overbewoning kan ertoe leiden dat alle bewoners op zoek moeten naar een andere, aangepaste woning. Dat zal het geval zijn als alle bewoners samen een gezin vormen. In andere gevallen kan men de overbewoning ook oplossen door een of meer bewoners te herhuisvesten.
Onder bepaalde voorwaarden kunnen bewoners in aanmerking komen voor een tegemoetkoming in de huurprijs als ze verhuizen naar een conforme en aangepaste woning (zie Recht op een tegemoetkoming in de huurprijs).