171: trappen, overlopen, borstweringen met gebruiksonveilige elementen (te steil / gebreken) / trap naar een woonfunctie ontbreekt

• 171: trappen, overlopen, borstweringen met gebruiksonveilige elementen (te steil / gebreken) / trap naar een woonfunctie ontbreekt
• Toepassing van de rubriek
• Werkwijze van de woningcontroleur
• Wijze waarop gebreken worden waargenomen
• Te beoordelen onderdelen
• Quotering van concrete toepassingsgevallen
• Quotering categorie I
• Quotering categorie II
• Quotering categorie III
• Bijkomende opmerking – geen quotering
• Extra voorbeelden
• Regelgeving
• Veelgestelde vragen

Toepassing van de rubriek

In rubriek 171 beoordeelt de woningcontroleur de veiligheid en het gebruikscomfort van alle trappen, overlopen en borstweringen, gelegen binnenin de woning.

Het betreft hier elk type van trap, met inbegrip van leuning, overloop en borstweringen. Dit zijn zowel huistrappen als korte verbindingstrappen, maar ook trappen naar en afschermingen van mezzanines1 Een mezzanine is een vaste, zelfdragende open constructie tussen twee verdiepingsvloeren, die kan gebruikt worden voor elke functie die met wonen gepaard gaat (leef-, kook- en slaapfunctie, bad/douche of keukenfunctie). en hoogslapers2 Een hoogslaper kan een vaste zelfdragende constructie zijn (omwille van stabiliteit in de muur vastgezet) of een meubel (geheel of gedeeltelijk op poten en structureel vastgemaakt aan naastgelegen constructiedelen) en wordt enkel gebruikt om in de hoogte te slapen. Aan de hoogslaper kan geen andere functie worden toegekend; de oppervlakte van de hoogslaper blijft beperkt tot de oppervlakte van een matras. (niet te verwarren met stapelbedden3 Een stapelbed is een meubel bestaande uit twee boven mekaar geplaatste bedden, gewoonlijk ondersteund door vier hoekpalen; het bovenste bed is meestal bereikbaar met een ladder en voorzien van een afscherming om te vermijden dat de slaper uit bed valt. Indien een stapelbed structureel is vastgemaakt aan naastgelegen constructiedelen, wordt een stapelbed beschouwd als hoogslaper.). Zie in dit verband ook het fotomateriaal verderop in deze rubriek, onder Extra voorbeelden.

De woningcontroleur gaat ook na of de verticale verbindingen naar woonlokalen en naar lokalen waarvan het gebruik tot de gewoonlijke huishoudelijke routine behoort, mogelijk zijn via een vaste trap.

De in rubriek 171 te beoordelen elementen worden grafisch weergegeven in bijlage 48 van het MB.

Trappen die toegang geven tot de woning (wanneer de inkom zich bijvoorbeeld een stuk boven het maaiveld bevindt) en buitentrappen en trappen, overlopen of borstweringen die gemeenschappelijk zijn voor de entiteiten binnen het gebouw worden hier niet beoordeeld maar in rubriek 232, met uitzondering van trappen naar gemeenschappelijke kelders, die ook in rubriek 171 worden beoordeeld.

Als in één gebouw meerdere woningen onderzocht worden, dan wordt een gebrek aan de gemeenschappelijke keldertrap bij elke woning op dezelfde manier gequoteerd.

Werkwijze van de woningcontroleur

De woningcontroleur beoordeelt de trappen op hun gebruiksgemak en de veiligheid en bekijkt bij een eerste visuele controle:

1. de algemene toestand van de trap, treden, leuning en borstwering;

2. welke ruimten worden verbonden;

3. de directe omgeving waar de trap begint en waar de trap bovenkomt, en de overloop.

 

Bij het belopen van de trap, indien dit veilig kan, let de woningcontroleur op:

1. de stevigheid van de trap in zijn geheel en alle onderdelen zoals treden, leuning, borstwering;

2. de gelijkmatigheid van de op- en aantreden;

3. de breedte van trap en eventuele bordessen;

4. de steilte van de trap en de hoogte van de treden;

5. de nodige vrije hoogte boven de trap;

6. de veiligheid van de leuning en de borstwering.

Wijze waarop gebreken worden waargenomen

Mogelijke gebreken zijn:

1. aantasting van de stabiliteit van een of meerdere onderdelen door houtrot, extreme slijtage, schimmel, corrosie, verbrokkeling, breuk, schimmel;

2. ontbreken van de leuning van de trap of de overloop;

3. gebreken aan de leuning van de trap of de overloop, zoals beschadigde of ontbrekende spijlen, losstaande of onveilige leuningen;

4. ongelijke aantreden of optreden in eenzelfde trap;

5. te smalle trap;

6. te steile trap;

7. ernstige fouten aan het loopvlak, zoals grote oneffenheden, niet horizontale treden, uitgesleten treden, beschadigde of ontbrekende afwerkingen en vervormingen;

8. onvoldoende vrije hoogte op de looplijn;

9. onvoldoende valveiligheid van de leuningen en de borstweringen op de overlopen.

De woningcontroleur quoteert trappen met aanhorigheden die niet aan de volgende vereisten voldoen:

1. een veilige evacuatie met een minimale vrije doorgangsbreedte van 60 cm is mogelijk;

2. de trap is veilig en comfortabel en is niet gevoelig steiler dan 45° of de hoogte van de optrede is niet gevoelig groter dan de diepte van de aantrede. In studentenkamers kunnen hoogslapers ook toegankelijk zijn via steilere trappen of ladders, indien deze voldoen aan de voorwaarden zoals beschreven in rubriek 171 bij de niet-zelfstandige woningen.

3. de vrije hoogte, gemeten vanaf de trapneus verticaal omhoog tot aan de bovenliggende hindernis, is niet gevoelig kleiner dan 180 cm ;

4. borstweringen rond overlopen en trapleuningen voldoen aan volgende vereisten:

   1. de hoogte ervan bedraagt minstens 75 cm;

   2. zij zijn stevig en zijn ook stevig verankerd in de ruwbouwconstructie;

   3. de onderste helft is niet makkelijk te beklimmen en eventuele openingen zijn klein zodat er niemand doorheen kan rollen of vallen;

   4. eventuele openingen in de bovenste helft zijn klein zodat niemand er doorheen kan vallen;

   5. indien een deel van de borstwering uit een makkelijk bereikbaar en stabiel vlak bestaat, dan wordt de nodige hoogte vanaf dat vlak beschouwd.

Zie onder rubriek 232 voor een meer gedetailleerde omschrijving van deze vijf vereisten.

Te beoordelen onderdelen

Alle trappen, inclusief leuning, overlopen en borstweringen, gelegen binnenin de woning, worden hier beoordeeld. De trappen die toegang geven tot mezzanines en hoogslapers worden ook onder deze rubriek beoordeeld, net zoals alle daarbij horende afschermingen zoals borstweringen en balustrades.

De woningcontroleur gaat ook na of de verticale verbindingen naar woonlokalen en naar lokalen waarvan het gebruik tot de gewoonlijke huishoudelijke routine hoort, gerealiseerd worden via een vaste trap.

Een kelder waar enkel meters van nutsvoorzieningen aanwezig zijn mag bereikbaar zijn met een vaste ladder. Het opnemen van de meterstand of het afsluiten van een hoofdkraan behoort immers niet tot de gewoonlijke huishoudelijke routine.

Trappen naar gemeenschappelijke kelders worden in rubriek 171 beoordeeld, ook al liggen zij buiten de woning.

Buitentrappen die toegang geven tot de woning en trappen, overlopen, leuningen of borstweringen die gemeenschappelijk zijn voor meerdere woningen binnen het gebouw worden hier niet beoordeeld.

Zie hiervoor rubriek 232.

Borstweringen aan lage ramen worden beoordeeld onder rubriek 233.

 

Een niet limitatieve lijst van concrete toepassingsgevallen is opgenomen in bijlage 49 van het MB.

Quotering van concrete toepassingsgevallen

Quotering categorie I

Het gebrek behoort tot categorie I als het een licht gebrek is dat in beperkte mate de veiligheid en het gebruikscomfort beïnvloedt, maar dat wel verholpen moet worden, om het risico op lichte kwetsuren te vermijden. Tot categorie I behoren in ieder geval volgende gebreken:

1. beperkte gebreken aan trap of leuning zoals een enkele oneffen trede onderaan de trap of een leuning die onderaan iets te ver begint;

2. iets te smalle trap;

3. een keldertrap is te steil of is niet voorzien van een leuning of handgreep;

4. het gebruikscomfort is verminderd, maar er ontstaat geen groot gevaar.

Quotering categorie II

Het gebrek behoort tot categorie II als aan al de volgende voorwaarden is voldaan:

1. Het is een ernstig gebrek dat in grote mate de veiligheid en het gebruikscomfort op en bij de trap beïnvloedt, maar geen onmiddellijk gevaar betekent.

2. Het veilig belopen van de trap vergt een grotere omzichtigheid dan mag verwacht worden van een trap.

Tot categorie II behoren in ieder geval de volgende gebreken:

1. in een overbrugbare zone van de trap zijn treden beschadigd of ontbrekend;

2. een overbrugbaar deel van de leuning of borstwering is beschadigd of ontbreekt;

3. leuningen of borstweringen die te weinig bescherming tegen toevallige doorgang van personen bieden;

4. beschadigde of deels losgekomen trapbekledingen;

5. een combinatie van meerdere lichte gebreken aan dezelfde trap;

Voorbeeld bij 5: te steil én geen leuning

 

Quotering categorie III

Gebreken van categorie III zijn zeer ernstige gebreken die leiden tot onbewoonbaarheid.

Het gebrek behoort tot categorie III als aan al de volgende vereisten is voldaan:

1. het vormt een duidelijk en direct gevaar voor de veiligheid of gezondheid van de bewoners en gebruikers;

2. het belopen van de trap of het betreden van zijn directe omgeving is niet mogelijk zonder grote behoedzaamheid.

Tot categorie III behoren in ieder geval de volgende gebreken:

1. een vereiste trap ontbreekt;

2. meerdere ontbrekende of ernstig verweerde of beschadigde treden;

3. combinatie van verschillende gebruiksonveilige elementen aan dezelfde trap zoals te steil, losse trapbekleding, wankele leuning, waardoor de trap niet meer veilig beloopbaar is.

 

Bijkomende opmerking – geen quotering

De woningcontroleur gebruikt het vak voor opmerkingen in het technisch verslag voor het melden van een opvallende situatie op of bij een trap in een woning; die storend of hinderlijk kan zijn, maar die geen enkele invloed heeft de op veiligheid of gezondheid

Hieronder volgen enkele voorbeelden van bijkomende opmerkingen.

Extra voorbeelden

Onderstaande voorbeelden bieden extra verduidelijking van bepaalde situaties en tonen het onderscheid tussen mezzanine, hoogslaper en slaapmeubel.

Regelgeving

Artikel 54 van het MB.

Bijlage 49 van het MB.

Veelgestelde vragen